Przejścia dolne

Przejścia dolne dla zwierząt, projektowane są jako obiekty, zlokalizowane pod powierzchnią drogi. Jest to bardzo zróżnicowana grupa obiektów, ich podział opiera się na dwóch czynnikach: parametrach oraz przeznaczeniu względem poszczególnych grup zwierząt. Wyróżniamy następujące typy przejść dolnych:

  1. Most krajobrazowy, duży obiekt w postaci estakady, którego celem jest zachowanie ciągłości szaty roślinnej, warunków mikroklimatycznych, siedlisk i korytarzy ekologicznych wszystkich grup zwierząt. Estakady to najskuteczniejsza metoda zachowania ciągłości korytarzy ekologicznych dla wszelkich gatunków zwierząt oraz zachowania ciągłości sieci hydrologicznej, w tym dolin rzecznych. Minimalna wysokość estakady w obszarze dostępnym dla zwierząt = 5 m (zalecana = 10 m), zalecane są również długie przęsła (rozstaw podpór) > 15 m oraz zastosowanie podpór słupowych. Konieczne jest zachowanie istniejącej roślinności pod estakadą, ewentualnie jej odtworzenie z kształtowaniem odpowiednich warunków siedliskowych dla wszystkich gatunków występujących w otoczeniu drogi.
  2. Przejście dolne dla dużych zwierząt, przeznaczone głównie dla dużych ssaków kopytnych, wykorzystywane również przez zwierzęta średnie i małe. Wymiary minimalne takiego obiektu to: szerokość = 15 m, wysokość = 3,5 m (zalecana = 5,0 m), współczynnik względnej ciasnoty = 1,5. Powierzchnia przejść powinna posiadać warunki gruntowe zbliżone do otoczenia drogi i zapewniające rozwój pokrywy roślinnej - w przypadku wystarczającej ilości światła. Na powierzchni i w otoczeniu należy stworzyć sieć mikrosiedlisk zapewniających dogodne miejsca ukrycia dla małych zwierząt.
  3. Przejście dolne dla średnich zwierząt, przeznaczone głównie dla średnich ssaków kopytnych, wykorzystywane również przez zwierzęta małe. Wymiary minimalne przejścia to: szerokość = 6 m (zalecana = 10 m), wysokość (światło pionowe) = 2,5 m (zalecana = 3,5 m), współczynnik względnej ciasnoty = 0,7. Podobnie jak w przypadku przejść dla dużych zwierząt konieczne jest odpowiednie kształtowanie powierzchni i otoczenia obiektów.
  4. Przejścia dolne małe najczęściej w postaci przepustów o przekroju okrągłym, owalnym, prostokątnym i szerokości 50–250 cm. Wykonane są zwykle z betonu, blach stalowych lub tworzyw polimerowych z naturalnym pokryciem powierzchni. Podstawowe typy przejść to:
    1. przejście dla małych ssaków przeznaczone dla zachowania ciągłości siedlisk małych ssaków głównie dla gatunków nocnych takich jak: lis, borsuk, kuna, jeż, gryzonie, nietoperze a częściowo także dla płazów i bezkręgowców. Wymiary minimalne tego typu przejścia to: szerokość = 1,5 m (zalecana = 2,5 m), wysokość = 1,0 m (zalecana = 1,5 m), współczynnik względnej ciasnoty = 0,07.
    2. przejście dla płazów mające na celu zachowanie ciągłości siedlisk i korytarzy migracyjnych płazów oraz dodatkowo małych ssaków, gadów i bezkręgowców. Obiekty te powinny posiadać powierzchnię pokrytą warstwą gruntu o dużych zdolnościach retencjonowania wody. Przejścia lokalizowane są na przebiegu szlaków sezonowych migracji i powinny składać siê z grupy przepustów, obejmujących całą szerokość szlaku.

Pracownia na YouTube

Mówi ekspert

Rozwój sieci infrastruktury drogowej, zwłaszcza autostrad i dróg szybkiego ruchu oraz rosnąca intensywność ruchu drogowego przyczynia się do pogłębiania istniejącej izolacji fragmentów środowiska. Badania wykazują, że w wielu przypadkach obszar poszczególnych, zachowanych dotąd, ale izolowanych płatów środowiska jest niewystarczający, aby utrzymać trwałe i samowystarczalne populacje zwierząt

dr hab. Krzysztof Schmidt

Instytut Badania Ssaków PAN

Przejścia dolne